Zaandijk Leeft! organiseert in samenwerking met het Sportbedrijf Zaanstad en voetbalvereniging Zaandijk op woensdag 14 juni een Buitenspeeldag*. De speeldag vindt plaats op de George Gershwinstraat in Rooswijk t.o. Verpleeghuis Guisveld. Kinderen uit heel Zaandijk kunnen van 14.30 uur tot 16.00 uur veilig op straat spelen en meedoen aan diverse leuke spellen.
De Gershwinstraat is tussen 13.00 uur en 17.00 uur voor en van de (basisschool)kinderen en wordt afgesloten voor alle verkeer. De bus wordt tijdelijk omgeleid over de Dizzy Gillespiestraat, de Duke Ellingtonstraat en via de Louis Armstrongstraat en de Count Basiestraat weer naar de normale route.
*) De Buitenspeeldag is een landelijk initiatief van Jantje Beton en kinderzender Nickelodeon. Zij organiseren en ondersteunen al 10 jaar lokale organisaties en groepen bij het organiseren van de Nationale Buitenspeeldag. Op 14 juni is héél Nederland weer één grote speelplek voor kinderen.
De lege fabriekshal van v/h Pielkenrood/Ardagh ‘achter de Zaandijkerkerk’ vormt op 23 en 24 september het decor van het theatrale en muzikale festival Zaandijk Aan Tafel! De fabriek wordt gesloopt om plaats te maken voor een nieuw ‘buurtschapje’ Langepad.
Richard Kok, mede-bedenker, schrijver en regisseur, vertelt: “Zodra corona vorig jaar voorbij leek heeft de theatergroep van Zaandijk Leeft!, die in 2019 de lokatievoorstelling ‘Op zoek naar Mika’ organiseerde, de koppen weer bij elkaar gestoken om een nieuwe voorstelling in Zaandijk te bedenken en te organiseren.
Ik weet niet precies meer hoe we op het idee kwamen om iets te doen met eten, maar heel snel werden we het enthousiast eens over het thema voor een nieuwe voorstelling: Aan Tafel!, gebaseerd op eetverhalen, uit het verleden en heden, van 100 Zaandijkers. Het thema nodigde direct uit om een groots opgezet evenement op te tuigen met een scala aan theatrale en muzikale vormen, zoals toneel, dans, film en muziek. En natuurlijk met eten en drinken. De datum en plek om alles te laten plaatsvinden hadden we ook snel voor ogen: rond Koningsdag 2023 in de grote, leeg staande fabriekshal van Pielkenrood/Ardagh in Oud Zaandijk. Begin dit jaar werd helaas duidelijk dat we geen gebruik konden maken van de fabriek, omdat in april de sloop zou gaan beginnen. Na de teleurstelling weggeslikt te hebben, zijn we gaan nadenken over alternatieven en ontstond een evenement dat in september moest plaatsvinden, verdeeld over twee weekenden. Het ene weekend theatrale voorstellingen in 10 tot 15 huiskamers van Zaandijkers en het tweede weekend een theatraal en vooral muzikaal evenement, met ter plekke klaargemaakte bijzondere hapjes, in een grote festivaltent. Toen ons het gerucht ter ore kwam dat de sloop van de fabriek zou worden uitgesteld tot eind van dit jaar, hebben we weer contact gezocht met de projectontwikkelaar van het nieuwbouwplan ‘Langepad’. De reactie was dit keer een positieve: we mogen gebruik maken van de fabriek. Het moge duidelijk zijn dat we ontzettend blij zijn met de medewerking van Blue Banner Red!”
Het decor van het festival ‘Zaandijk Aan Tafel!
Het festival ‘Zaandijk Aan Tafel!’ vindt plaats in de middagen van 16 en 17 september met 12 voorstellingen in woningen van Zaandijkers op de Lagedijk, in de Rode Buurt, de Tuinstraat en in Domineestuin. Op 23 en 24 september is er ‘s avonds een grootse voorstelling in de fabriekshal van v/h Pielkenrood/Ardagh ‘achter de Zaandijkerkerk’. Op de ‘Kaike & Koiere’ Jaarmarkt op 26 augustus zal het startsein gegeven worden voor de kaartverkoop.
Gemaal ‘t Leven opent zaterdag 13 mei van 11.00 tot 16.00 uur voor het eerst zijn deuren voor publiek tijdens de Nationale Molen- en Gemalendag. Het monumentale gemaal uit 1904 staat in Oud Zaandijk, Lagedijk 145.
Door de samenwerking tussen Vereniging Zaans erfgoed, Historische Vereniging Koog-Zaandijk en het hoogheemraadschap krijgen bezoekers de kans om het gemaal te bezichtigen. En zo meer te leren over de geschiedenis van de Zaanstreek en Zaandijk en het belang van het waterbeheer. Er zijn deskundige gidsen die de bezoekers meer vertellen over de werking van het gemaal.
Al bijna 400 jaar droge voeten
Zaandijk, zo gaat het gezegde, begint bij het leven en eindigt bij de dood: aan de zuidkant van ons dorp staat nog altijd de imposante meelmolen De Bleeke Dood, aan de noordkant stond van 1632 tot 1904 poldermolen ’t Leven. Mogelijk ontleende de poldermolen zijn naam aan de grote broer aan de zuidkant. Het Leven stond op de grens van Zaandijk en Wormerveer, de Dood stond op de grens met Koog aan de Zaan. Waar De Bleeke Dood nog altijd toeristen de weg wijst naar de Zaanse Schans is molen ’t Leven verdwenen. Het gemaal dat er voor in de plaats kwam is weliswaar minder opvallend, maar niettemin ook een heel bijzonder monument.
Gemaal ‘t Leven speelde en speelt een grote rol in het waterbeheer van de achterliggende polder Westzaan, het Guisveld en het Westzijderveld. Het gemaal staat op dezelfde plek waar eerst poldermolen ‘t Leven stond. Eeuwenlang voldeed de molen aan zijn taak. In 1899 overleefde ’t Leven nog een blikseminslag, maar op 5 april 1904 brak tijdens een storm de molenas en liep de molen zo’n zware schade op dat het polderbestuur besloot de molen te vervangen door een gemaal met ‘eene watermachine met een motor’, met daarbij een stenen woning voor de machinist en een kolenloods met werkplaats. Tegenwoordig is de bemaling overgenomen door een modern gemaal naast ’t Leven, bekend als ‘t Leven 2.
Een broertje of zusje
Aan molen ’t Leven raakte in vroeger tijden een plaatselijk gebruik verbonden: als Zaandijker kinderen een broertje of zusje kregen, werd hen verteld dat het kindje door de poldermolen was ‘opgemalen’ en door de moeder daar opgehaald. In de maalkolk kon het geweldig kolken en bruisen en kon men allerlei voorwerpen en vissen zien, dus waarom ook geen kindje? Er werd gezegd dat er wel eens kinderen bij de maalkolk ingespannen in het water stonden te turen in de hoop het nieuwe broertje of zusje te zien.
Zaterdag 6 mei 2023, een heerlijk lentezonnetje. Het versgroene bladerdek aan de bomen beweegt nauwelijks. Dé dag van de tweede editie van De 1000 van Zaandijk. Om 12.30 uur ontmoeten de wedstrijdleiders Leo Walraven van Zaandijk Leeft! en Henk Vos en Henk van Ruler van Atletiekvereniging Zaanland elkaar. Het draaiboek van het hardloopevenement wordt -onder het genot van een lekker geurig bakkie op een terrassie- voor de laatste keer puntsgewijs doorgenomen en de allerlaatste puntjes worden op de i gezet.Er heerst een gezonde wedstrijdspanning, want ‘It giet oan!’
13.00 uur: De organisatie hangt de nieuwe Zaandijk Leeft!-spandoeken op bij de start- en de finishplaats. Daartussen wordt een kritische inspectie van de looproute over de Lagedijk uitgevoerd, per fiets. Er worden geen obstakels geconstateerd. Wel heel veel Zaandijker vlaggen in de Gortershoek! 13.15 uur: De eerste wedstrijdloper meldt zich op het schoolplein van De Werf bij de inschrijftafel. 13.20 uur: De eerste (jonge) recreanten schrijven zich in en spelden onhandig hun buiknummer op, gelukkig zonder ‘au!’. 13.30 uur: De verkeerregelaars ontvangen hun regelaarshesjes en de straat- en pad-afzet-linten. De startstreep wordt door de start-official nauwkeurig ter hoogte van de Herderskindstraat wit gekrijt op het wegdek. Zo ook de finishlijn ter hoogte van het Schoolpad, maar dan door de finish-official. 13.40 uur: Het schoolplein loopt al aardig vol met jonge en oudere sportievelingen. 14.00 uur: Op het inmiddels volle schoolplein keuvelen de recreanten met elkaar en rekken en stretchen de wedstrijdlopers gefocust hun loopspieren warm. De groepen deelnemers van voetbalvereniging Zaandijk in clubtenue en het Zaanse Bakkertje in bakkerskleding laten zich vastleggen op de gevoelige plaat. De eerste toeschouwers settelen zich vol verwachting langs het parcours. 14.10 uur: De bijna 188 deelnemers begeven zich opgewonden naar de start, want de start zal plaatsvinden om 14.15 uur. De tijdklok bij de finish wordt in gereedheid gebracht. De wedstrijdspanning loopt bij de organisatie op naar een bijna ongezond niveau. 14.15 uur: De start-official deelt mede dat de start helaas moet worden uitgesteld. Reden: het verlate Connexxion ‘busje-komt-zo’ uit Wormer moet nog vrij baan hebben over de Lagedijk. Met enige tegenzin wordt ruimte gemaakt. 14 20 uur: Onder luid applaus passeert het busje de startstreep en vervolgt sneller zijn route over de Lagedijk. Het verkeer op de toegangswegen en -paden wordt vriendelijk met een glimlach tot stoppen gemaand. Bij de spontaan ingericht verversingspost bij de Beeldentuin worden bekertjes met water gevuld. 14.25 uur: De start-official telt af vanaf 10, bij 0 fluit hij op zijn fluitje en zet het deelnemersveld zich onder luid gejuich en applaus in beweging. De tijdklok begint de eerste seconden weg te tikken. 14.27.43 uur: De eerste mannelijke wedstrijdloper passeert de finish, winnaar is Jeroen Kramer. 14.28.21 uur: De snelste vrouw is dit jaar Eline Langeveld. 14.39.27 uur: De laatste recreanten passeren lachend, juichend en onder luid applaus de finishlijn. 14.45 uur: De tijdklok, inschrijftafel, afzetlinten en spandoeken worden opgeruimd. Het ‘normale’ verkeer krijgt weer de ruimte op de Lagedijk. Leo en de beide Henken evalueren het evenement onder het genot van een goudgeel bakkie op het terrassie. 15.00 uur: Conclusie: een zonnige, probleemloze en succesvolle tweede editie van de 1000 van Zaandijk, op naar de derde in 2024!
En de deelnemers? Hoe beleefden zij de 1000 meter Lagedijk tussen gemaal ‘t Leven en molen De Bleeke Dood? Volgend jaar weer? Het was langer dan gedacht? Makkie? Toch maar meer trainen? Een geweldig leuke happening? Een illusie armer? 1000 meter heerlijk genieten? Volgend jaar met alle vrienden en vriendinnen? Helaas geen persoonlijk record? Smaakt naar meer? Een fantastische ervaring rijker?
Kijk en oordeel zelf, want gelukkig hebben we de foto’s nog in ons fotoalbum ‘De 1000 van Zaandijk 2023’, met dank aan fotograaf Bart Glandorff. En lees het nieuwsbericht en bekijk de bewegende beelden in ‘Wat een lekkere loop!’ op de website van De Orkaan.
Traditiegetrouw herdenkt Zaandijk op 4 mei de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en van andere oorlogen, gewapende conflicten en vredesacties waar ons land op een of andere manier bij betrokken was of is, met een stille tocht naar het herdenkingsmonument aan de Leeghwaterweg* en aansluitend naar het monument in het Koogerpark.
Programma 4 mei Zaandijk-Koog aan de Zaan
19:00 Koog aan de Zaan: Vertrek vanaf het voormalig raadhuis 19:10 Zaandijk: Vertrek vanaf de Beeldentuin aan de Lagedijk. Beide stoeten voegen zich samen voor de Julianabrug om vervolgens de tocht voort te zetten naar het herdenkingsmonument aan de Leeghwaterweg. 19:30 1 minuut stilte, ‘taptoe’ en krans- en bloemlegging door Gemeente, voormalig Verzet, familie en overigen. De ‘taptoe’ wordt gespeeld door een lid van het Zaandijks Fanfare Corps 19:40 Vertrek vanaf de Leeghwaterweg naar het monument in het Koogerpark 19:45 Koraalmuziek gespeeld door het Zaandijks Fanfare Corps 19:59 Taptoe 20:00 2 minuten stilte 20:02 Het Wilhelmus en krans- en bloemlegging.
Na de plechtigheid zal Natasja Groothuismink, wethouder van de Gemeente Zaanstad een korte toespraak houden. Hierna noemt het 4 mei Comité Koog–Zaandijk de namen van de omgekomen personen uit het verzet en de Joodse slachtoffers uit Zaandijk en Koog aan de Zaan. Vervolgens zullen enkele leerlingen van basisschool De Piramide, die het monument in het Koogerpark heeft geadopteerd, zelfgemaakte gedichten voordragen. De voorzitter van het 4 mei comité spreekt het slotwoord.
Na afloop van de herdenking is het mogelijk om in de nabijgelegen Kooger Vermaning een theatervoorstelling in het kader van Theater na de Dam bij te wonen. Deze voorstelling heet: (Niet) Verder vertellen, gespeeld door jeugdtheater Theatermijn, met als onderwerp de Tweede Wereldoorlog.De toegang is gratis. U dient zich aan te melden optheatermijn.nl.
*) Langs de Leeghwaterweg staat een monument ter nagedachtenis aan drie leden van het verzet en drogist G. Verdonk uit Zaandijk. Zij werden als vergelding gefusilleerd vlakbij deze plek, omdat ze de bemanning van het Amerikaanse vliegtuig Betty Jane, die boven de Zaanstreek uit hun aangeschoten toestel waren gesprongen, in veiligheid hadden gebracht.
In aanloop naar ons meerdaagse theatrale en muzikale evenement ‘Zaandijk Aan Tafel!’ op 16/17 en 23/24 september publiceren we regelmatig als ‘voorproefje’ een Zaandijker eetverhaal.
In eerdere afleveringen van Zaandijk Bouwt! maakten we wandelingen door het oude en nieuwe Rooswijk, tot de rand van het Guisveld, met de Noorder Watermolensloot als grens. Ooit was voor het Guisveld een compleet stedenbouwkundig plan gemaakt voor duizenden woningen. Deze aflevering gaat over de oorsprong van dat plan, waarom het niet is doorgegaan en het Guisveld en Zaandijk in 2040.
Het Guisveld ligt ten noorden van Rooswijk en reikt tot aan Wormerveer. Het wordt in het oosten begrensd door het spoor en in het westen door de de Nauernasche Vaart. Het is een in Nederland zeldzaam geworden veenmoerasgebied. Bovendien heeft het nog het speciale karakter van brakwaterveen. Het gebied heeft nog het historische ontstane slotenpatroon, waardoor het landschap eruit ziet als een grillig eilandenrijk van door sloten omringde veelal kleine graslandjes.
Wederopbouw We gaan terug in de tijd, naar de periode na de Tweede Wereldoorlog. Het land was in wederopbouw, de bevolking groeide en er waren in de jaren ’50 woningen nodig, heel veel woningen. Vooroorlogse plannen voor stadsuitbreidingen -zoals in Amsterdam het Algemeen Uitbreidingsplan van stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren (1897-1988)- werden alsnog in rap tempo uitgevoerd. Tegelijk werden er ook uitbreidingsplannen gemaakt voor grootschalige industriële ontwikkeling. Daartoe werd na de oorlog het ‘Ministerie van Openbare Werken en Wederopbouw’ ingesteld.
In de jaren ’60 had het inmiddels opgerichte ‘Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimte Ordening’ een sterke regierol bij de planologische ontwikkeling van het land. De toekomstige inrichting van bijvoorbeeld de metropoolregio Amsterdam, werd omschreven in nota’s, zoals in de Nota Westen des Lands (1958) en de Eerste nota inzake de Ruimtelijke Ordening (1960) waarin werd bepaald dat toekomstige bebouwing van woningen en bedrijven niet mocht leiden tot grote, aaneengesloten stedelijk gebied. Daarmee kwam voor de uitbreiding van Amsterdam de Zaanstreek in beeld.
De volgende kaart laat zien hoe de regio ten noorden van het Noordzeekanaal eruit zou moeten gaan zien: – Een netwerk van wegen (rode lijnen) en spoorlijnen (zwart) – Bestaande steden en dorpen die groter moesten worden (bruin gekleurd) of dorpen zoals Assendelft, Westzaan en Nauerna die (deels) moesten verdwijnen ten faveure van grootschalige industriegebieden. – Grote gebieden met industrie (paars gekleurd).
Het idee was om de hoge woningnood op te vangen in de gebieden waar ook ruimte was voor nieuwe bedrijven. De bedrijven waren rondom het Noordzeekanaal gepland en de woningbouw in bijvoorbeeld de Kalverpolder, Westzanerpolder én het Guisveld. In de Zaanstreek zouden dan 250.000 mensen gaan wonen, zoveel als nu bijvoorbeeld in Almere. De spoorlijn vanaf Purmerend zou verlengd worden naar Beverwijk. Voor de auto’s en vrachtverkeer waren vele wegen gepland. De Coentunnelweg zou doorgetrokken worden naar de A9 met provinciale wegen hier parallel aan en haaks erop, zoals een weg dwars door het Guisveld. Deze weg moest alle woningbouw ontsluiten die in het Guisveld gebouwd moesten worden.
Streekplan In 1966 kwam het Herzien Streekplan voor de Zaanstreek uit, gevolgd in 1968 door het Herzien Streekplan voor het Noordzeekanaalgebied. In die tijd werden Hoornseveld, Peldersveld en Poelenburg gebouwd in de (toenmalige) gemeente Zaandam. Allemaal bedacht vanuit het ministerie, die de regie voerde over ruimtelijke ontwikkeling. Een ministeriële regie die vandaag de dag, in een ander tijdsgewricht en dus in een andere vorm, weer nodig gewenst is om de woningnood op te lossen. In de Tweede nota Ruimtelijke Ordening van 1966 werden de groeikernen geïntroduceerd, zoals Purmerend en Lelystad. Later, in 1994, verscheen de Vierde nota Ruimtelijke Extra, kortom Vinex, waarin Saendelft getekend was.
Zaandijk omringd door (snel)wegen
Als eerste werden al de snelwegen aangelegd, met als eerste de A8 als verbinding tussen de Coentunnel en Kennemerland. De gemeente Zaandijk werd geconfronteerd met de aanleg (aan de zuidzijde) van de A8, met een verkeersknooppunt voor de aansluiting met de Hemsnelweg, ten westen van de huidige bebouwing van Westerkoog (Havezate) en Westerwatering. De Guisweg naar Westzaan werd daarvoor onderbroken en omgelegd. De slinger die nu in de Guisweg zit nabij Westerkoog, is daar nog steeds een gevolg van.
Guisveld volbouwen In het Herzien Streekplan voor het Noordzeekanaalgebied waren de Westzanerpolder en het Guisveld ingetekend voor woningbouw. Voor die woningbouw was een grote rondweg bedacht in het Guisveld, doorsneden door provinciale wegen, de zwarte lijnen op de vorige kaart. Immers, in het Guisveld waren 7000 woningen gepland, met alle voorzieningen die daarbij horen.
In de eerste schetsen werd gedacht aan hoogbouw langs het spoor en eengezinswoningen met veel sociale woningbouw. Ten behoeve van een vierbaans ontsluitingsweg naar de nieuwe wijk, werd de Fortuinweg alvast breed ingericht, met ruimte voor een benzinepompstation.
Brede ontsluitingsweg met benzinestation
1974: Opening gemeentehuis Zaanstad
Het bebouwde Guisveld was, als nieuw geografisch ‘hart’ van de Zaanstreek, ook de ideale plek voor het bestuurlijke en ambtelijk centrum van de nieuw te vormen gemeente Zaanstad. Op een centrale plek moesten de wijkvoorzieningen komen, zoals een winkelcentrum en scholen. Het nieuwe gemeentehuis aan de Bannehof was zo ontworpen dat op het binnenplein ook markten gehouden konden worden.
Halverwege de jaren ’70 werd de uitwerking van het Streekplan voor de Zaanstreek ter hand genomen door de gemeente Zaanstad. Veel vrijheid was er niet omdat het ministerie strikte normen had voor m2 groen, water, wegen en uitgeefbaar terrein voor woningbouw. Ook voor de woningbouw waren strikte normen voor de verdeling sociaal en koop (met het accent op sociaal) en voor de indeling van de woning met m2 woonkamer, keuken, slaapkamers en sanitair. Tot op de maximale maat van het keukenblok toe. De strikte normering was gekoppeld aan subsidies voor de koopwoningen (premie A, B en C) en voor de sociale huur, die overigens in de liberaliseringsgolf van de jaren ’90 werden losgelaten.
Verzet tegen bebouwing Guisveld In de aparte gemeenten in de Zaanstreek waren centrum-linkse colleges, ook in de nieuwe gemeente Zaanstad. In het Natuurbeschermingsjaar 1970 bundelden Zaanse milieuorganisaties zich tot het MKZ, het nog steeds bestaande MilieuKontaktZaanstreek. Vanuit die hoek groeide het verzet tegen het volbouwen van de veenweidegebieden en het verdwijnen van de Zaanse identiteit Verzet dat door de lokale bevolking werd ondersteund. Zo tekenden in 1976 ruim 27.000 inwoners een petitie tegen het volbouwen, ongeveer een kwart van de bevolking. De plannen werden gezien als een bedreiging voor het open veenweidegebied en de tussenliggende dorpen, en daarmee een bedreiging voor de identiteit van de Zaanstreek. De verbreding van het verzet klonk door in de lokale politiek. Ook landelijk kwam er meer bewustzijn voor het behoud van natuur. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1978 werd de PvdA wederom de grootste partij, maar wel met een partijprogramma waaruit het volbouwen verdwenen was.
Inmiddels was begonnen met grootschalige woningbouw in de zuidelijke IJsselmeerpolders, volledig onder regie van het Rijk, zonder weerstand van lokale bevolking, met het huidige Almere als resultaat.. Het was dus makkelijker om daar te bouwen dan in de Zaanstreek… In 1979 verscheen een hernieuwd Streekplan voor de Zaanstreek, waarin de oorspronkelijke plannen uit 1968 dan ook helemaal verdwenen waren en onder meer het Guisveld onbebouwd bleef, behoudens een uitbreiding van Rooswijk met rond 1000 woningen.
Het Guisveld bleef grotendeels onbebouwd
Voor Zaanstad was het niet bebouwen van het Guisveld een financieel debacle. Vooruitlopende op het bebouwen van het hele Guisveld was grondgebied aangekocht tegen marktconforme voorwaarden. Het omzetten van de bestemming ‘Wonen’ naar ‘Natuur’ betekende een enorme waardedaling van de grond. De gemeente Zaanstad werd hiermee voor decennia een zgn. ‘artikel 12-gemeente’. Deze gemeenten krijgen van de rijksoverheid extra geld in ruil voor een streng financieel toezicht. Zo moeten de gemeenten met de Artikel 12-status voor grotere uitgaven toestemming aan het Rijk vragen.
In 1987 werd een hernieuwd streekplan vastgesteld voor het hele Amsterdam-Noordzeekanaalgebied. Dit plan was ook gericht op de bescherming van het stedelijk gebied. Het aantal uitbreidingen was in vergelijking met het oude plan beperkt. Als leidende gedachte achter het plan werd in feite dezelfde lijn gevolgd als in 1979: het voorkomen van teruglopend draagvlak in de dorpen en steden. Kwaliteitsverbetering van de stad en beperking van de aanslag op natuur en landschap stonden voorop. De opgenomen ontwikkelingen spoorden daarmee: Een kleiner Willis (500 woningen), een vergroot Westerwatering, Houtveld en in het Guisveld een nieuwe wijk: Rooswijk Noord met in totaal 1300 woningen. Tegen de uitbreiding van Zaandijk Rooswijk was er nog wel lokaal protest, echter tevergeefs.
Rond 1990 begon men met de bouw van Rooswijk Noord en vlak voor de eeuwwisseling werd deze voltooid. Hoe het stedenbouwkundig en architectonisch ontwerp van deze wijk tot stand kwam, is in eerdere afleveringen van Zaandijk Bouwt! te lezen.
De toekomst van het Guisveld Sinds de jaren ’90 heeft Zaanstad diverse visies op de toekomst gepresenteerd. De meest recente is van 2016. In het Einddocument Maak.Zaanstad zijn voor diverse gebieden in en rondom Zaanstad de toekomstvisie voor 2040 beschreven. Deze visie laat voor Zaandijk vooral zien dat de huidige situatie de komende 15 tot 20 jaar niet veel gaat wijzigen: de contouren van de gebouwde en onbebouwde gebieden blijven bestaan*.
Binnen de huidige bebouwing van Zaandijk is ruimte voor herontwikkeling van terreinen naar woningbouw en sport, zoals de terreinen van Pielkenrood/Ardagh en van AAK in Oud Zaandijk en de aanleg van hockeyvelden in Rooswijk. Voor het vergroten van de recreatieve mogelijkheden is een fietspad in het Guisveld bedacht. Gezien de onveranderde status van het Guisveld als ‘groen buitengebied’ is het zeer de vraag of het fietspad ook werkelijkheid gaat worden.
*) De herinrichting van het gebied rondom het station Zaandijk Zaanse Schans is ‘een verhaal apart’. Op een later moment gaan we hieraan zeker aandacht besteden.
‘Een dubbeltje op z’n kant’, dacht hij, toen hij zijn cijfer voor Nederlands kreeg. Een zeventje. Hij had zwaar gegokt op zijn aanpak van leren. Hij had drie hoofdstukken moeten doorwerken, maar dat was veel te veel. Hij had dus steeds elke zevende regel gelezen en na het lezen het boek onder zijn hoofdkussen gelegd, tezamen met een melktandje uit zijn kleutertijd. Wie niet waagt die niet wint. Even had hij nog gedacht aan een hoefijzer boven zijn slaapkamerdeur, maar dat ging toch te ver. Wel had hij aan zijn moeder gevraagd om van 9.15 tot 10.00 uur die ochtend te duimen, liefst nog met schietgebedjes vooraf.
Hij geloofde in geluk. Niet op emotionele gronden. Statistisch gezien is geluk een factor in een eindresultaat. Weliswaar niet zo’n grote factor, maar daar had hij wat op gevonden. Geluk moet je niet eng gebruiken. Geluk moet je helpen. Zo had hij al een boeket klavertjes vier verzameld en plakte dat in zijn leerboeken. Want sommige zaken, dingen, symbolen en uitspraken hebben een inhoud, die geluk afdwingt. Onzin? Kom nou.
Vorige keer repetitie Frans. Voordat hij de deur uitging had hij een schoteltje stuk laten vallen, want scherven brengen geluk. Een zeven in plaats van een drie. Steevast als hij uitging liet hij een kopje suiker vallen. Suiker brengt vreugde. Hij was ondertussen een graag geziene gast. Hij kon al met gemak acht vingers kruisen. Twee bij twee linkerhand en twee bij twee rechterhand. Gebruikte hij bij mondelinge overhoringen, want ja, schrijven is dan te lastig.
Geluk dwingen is een bezig bestaan. Want geluk staat tegenover ongeluk. En de ongelukssymbolen zijn talrijker dan de gelukssymbolen. Voor je het wist had je een ‘off-day’ afgeroepen. Nu wapende hij zich er tegen als hij de stad in ging. Een zilveren kruis om zijn nek, een konijnenstaart in zijn linker sok, een rijnkiezelsteentje van twee bij vier gladgeslepen in zijn kontzak, een amulet met getal 7 linksonder op zijn borst en een geluksdubbeltje in zijn portemonnee. Als hij nog een bruidspaar tegenkwam, waarvan zij in het wit, kon de dag niet meer stuk.
Loterijbriefjes of bingoloten moesten het cijfer 7 en liefst een veelvoud daarvan bezitten en geen cijfercombinaties die 13 zouden kunnen vormen. Dat leverde weinig op. Hij was nog nooit een lotnummer tegengekomen dat niet op een combinatie van 13 uitkwam, na berekeningen. Maar hij bleef hopen en gezien de (weinige) hoofdprijzen waren die gelukscombinaties wel degelijk mogelijk. Zwarte katten, rouwstoeten op straat en ongelukken bestreed hij ook met suiker en een schietgebed. Niet teveel suiker, want het geld groeide niet op zijn rug en twee korrels waren al meervoud.
Een berentand en een plukje schaamhaar van een maagd miste hij node. Volgens de almanakken van de gelukssymbolen zijn die twee attributen onmisbaar. Ze vormen een hechte basis voor een gelukkig leven. Maar hoe kwam je daar aan? Afijn, een gek kan meer vragen dan weten. Maar hij bleef er op gespitst. Voorlopig maakte hij zich geen zorgen over resultaten op school en maatschappelijke aangepastheid…
Voor de tweede keer in successie kunnen jonge en oudere Zaandijkers en streekgenoten (m/v) hardlopend over 1000 meter Lagedijk in Zaandijk, tussen gemaal ‘t Leven en molen De Bleeke Dood. Dit jaar vindt het unieke prestatieve en recreatieve hardloopevenement plaats op zaterdag 6 mei, tussen 14.00 en 15.00 uur.De organisatie is weer in sportieve en deskundige handen van Atletiekvereniging ZaanlandenZaandijk Leeft!
Het 1000 meter lange parcours over de Lagedijk begint bij de Herderskindstraat in Oud Zaandijk Noord en eindigt bij het Schoolpad. Aan het evenement kunnen zowel wedstrijdatleten als recreanten -jong en oud- deelnemen.
Het startschot voor alle deelnemers –de wedstrijdatleten voorop- klinkt om exact 14.20 uur. De finish(klok) is ter hoogte van het Schoolpad. De Lagedijk wordt tijdelijk tussen 14.15 en 14.45 uur afgesloten voor alle verkeer, evenals de zijstraten, -lanen en -paden aan de Lagedijkkant. Het deelnemersveld kan dan veilig de 1000 meter afleggen.
Sta ook aan de start van deze leuke en sportieve uitdaging!
Klik op de foto voor een snelle filmische impressie van ‘De 1000’ in 2022
De deelname is GRATIS. Je kunt je op 6 mei inschrijven nabij de startlocatie op het schoolplein van basisschool De Werf vanaf 13.30 uur. Je krijgt dan een rugnummer (incl. veiligheidsspelden). We verwachten veel deelnemers, dus zorg dat je er op tijd bij bent! Kom bij voorkeur lopend of op de fiets naar het evenement. Zo wordt parkeeroverlast in de omgeving voorkomen.
De organisatie zorgt verder voor: – De techniek en voldoende bemensing op het parcours van start tot finish – Verkeersregelaars – EHBO’ers – Een mooie prijs voor de snelste man en vrouw*) – Vervoer om kleding, trainingspakken en dergelijke naar de finish-locatie te brengen – Vermelding van het evenement in de hardloopagenda van de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie – Publiciteit via diverse websites en sociale media
We zien je graag op 6 mei aan de start van de tweede 1000 van Zaandijk!
*) Het parcoursrecord bij de mannen staat op naam van Axel Vink (Zaandam). Hij liep de 1000 meter in een tijd van welgeteld 2 minuten en 41 seconden. Eline Langeveld (Zaandam) was de snelste vrouw. Zij liep het parcours van start tot finish in een tijd van 3 minuut 17.
Aanmelden voor de Zaandijker ‘Kaike & Koiere’ Jaarmarkt 2023
Zaandijk Leeft! organiseert dit jaar op 26 augustus -van 10.00 tot 17.00 uur- weer de oergezellige Zaandijker ‘Kaike & Koiere’ Jaarmarkt op de Lagedijk in Zaandijk. We combineren dit jaar de markt op één dag voor bedrijven, verenigingen, stichtingen en particulieren*. We rekenen daardoor dit jaar weer op een vólle Lagedijk, tussen de Guisweg en de Zaandijkersluis!
Van de Guisweg tot de Willem Dreeslaan kun je als zakelijke standhouder je producten verkopen. Ter hoogte van de Willem Dreeslaan is een ‘Foodplein’ en vanaf daar tot de Zaandijkersluis kun je als particulier dit jaar je spullen dus weer verkopen op de Lagedijk!
Ben jij die ondernemer met een uniek product, dienst of anderszins? Of wil je jouw vereniging of stichting promoten? Reserveer dan in onze WEBWINKEL een of meerdere standplaatsen op onze Jaarmarktmet of zonder marktkraam (4 mtr).
Ben je een particuliere verkoper en wil je graag op de Kaike & Koiere Markt staan? Reserveer dan in onze WEBWINKEL een plaats met of zonder marktkraam (4 mtr).
Reserveren: vanaf heden tot en met 18 juni 2023
De organisatie wijst de plekken toe en plaatst de marktkramen.
De organisatie behoudt zich het recht om deelnemers te selecteren indien meerdere deelnemers hebben ingeschreven met eenzelfde dienst en/of product. Dit om een gevarieerd aanbod op de markt te behouden.
Schrijf je snel in want er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar en OP=OP! Alvast een beetje voorpret? Kijk dan in het fotoalbum van de vorige Jaarmarkt.
We zien je graag terug op 26 augustus op onze Zaandijker Kaike & Koiere Jaarmarkt 2023. Het Team Zaandijker Jaarmarkten: Cynthia, Rob, Patrick, Leo & Sanne
*) Dit jaar is er géén wandelvrijmarkt op Koningsdag. ATTENTIE!: Het kan zijn dat u een mail gestuurd hebt naar het (oude) mailadres info@zaandijkermarkten.nl en op antwoord wacht. Helaas is de mailbox gesloten, waardoor wij uw mail niet kunnen beantwoorden. Wij verzoeken u om uw vraag opnieuw naar het nieuwe mailadres info@zaandijkleeft.nl te mailen. We geven u dan zo snel mogelijk antwoord. Onze excuses voor het eventuele ongemak.
