Nieuwsgierig naar zijn ‘trots’ vraag ik aan het einde van ons gesprek of ik ‘m mag zien. En daar staat hij (of zij), weliswaar bloemloos maar winterhard: zijn Oleander. De van oorsprong subtropische plant neemt een prominente plek in in Chris’ zijn net gerenoveerde achtertuin.
Chris is voluit Christiaan Adriaan Cornelis Wijs. Ik interview hem en zijn vrouw Carolina in hun jaren ’60-woning op Tweebeen nummer 10.
NIEUWBOUWPROJECT ‘LANGEPAD’
De letters op het fabriekspand trotseren nog steeds fier de jaargetijden: P.I.E.L.K.E.N.R.O.O.D. V.A.T.E.N. In de fabriekshal zelf is het muisstil. In 2019 verhuisde het bedrijf, waar vele Zaandijkers hun boterham verdienden, naar Leeuwarden. Na bijna 125 jaar bedrijvigheid kwam er in Zaandijk een einde aan de fabricage van fornuizen, kachels, fietsen, ijzeren (verf)bussen met hengsel en conische emmers. Het fabriekspand zal worden gesloopt en over een aantal jaren zal er een woonwijk verrijzen.
Gildefeest eindigt in drama
Sinds zondagavond is de Zaandijkersluis gestremd. Oorzaak: voor de sluis aan de Zaankant ligt de gezonken partyboot d’Alie II. Zaandijk Leeft! is vroeg uit de veren om polshoogte te nemen en mensen te spreken die aanwezig zijn geweest bij de ramp. “Een ramp, dat kun je gerust wel stellen. Er zijn gelukkig geen doden of gewonden gevallen. Wel natte feestkloffies en de schrik zit er goed in”, zo vernemen we ter plaatse van de voorzitter van Het Gilde der Zaandijker Sluiswachters.
Ze kwamen hier drieëndertig jaar geleden wonen: Poelie Andriessen en Erik van Deuren, beiden muzikant. Daarvoor woonden ze een aantal jaren in Amsterdam en Haarlem. In Amsterdam bezochten ze, overigens niet gelijktijdig, het conservatorium. Tijdens een muziekweek kwamen beiden in een tijdelijk kwintet terecht, waar de vonk oversloeg.
In memoriam Gerrit van den Nieuwendijk
Onze Gerrit van den Nieuwendijk is veel te jong, veel te snel op 73-jarige leeftijd omringd door Anneke en de kinderen in zijn huisje aan de Orgelmakersgracht na een kortstondig ziekbed overleden. Daarmee laat deze kleurrijke Zaandijker ons dorpelingen achter met zowel een leegte als een boek met verhalen.
“Gerrit is dood”. Dat moest en zou op zijn overlijdenskaart staan. Maar er moest ook een gedicht van een anarcho communist bij, vond Gerrit. En geen hoogdravende afscheidsspeeches en al helemaal geen stoet van mensen achter zijn kist aan. En zo geschiede. Dat heet de regie houden, ook na je dood.
Maar gelukkig vonden An, Peter en Maaike het idee om met stille trom te vertrekken niet zo’n heel goed idee. Daarom kunnen wij en heel, heel veel anderen op woensdag 6 oktober afscheid nemen. Anderen die net als ik geraakt zijn door dit vat vol tegenstellingen.
Gerrit predikte als anarcho-communist bij de Doopsgezinden, schreef en genoot van pikante en bombastische poëzie, nam jongeren op sleeptouw in het leven, bouwde zijn eigen huis, bood een luisterend oor bij een ziekbed of eenzaamheid, zette de Domineestuin op stelten met Halloween, had oog voor de paradijsvogels van het dorp, organiseerde de jaarlijkse 4 mei-herdenking en stond vooraan toen Zaandijk Leeft! in 2019 met een club vrijwilligers een feestje inclusief theaterstuk wilde vieren vanwege het 525-jarig bestaan van ons dorp. En toen het bestuur hem vroeg om verhalen te schrijven voor de nieuwe website, stond hij weer te popelen.
Heel veel van die zorg en gekkigheid kon hij bieden omdat hij An aan zijn zijde vond. Zo’n 50 jaar zette hij samen met haar de deur steevast open als daar behoefte aan was. Het zal zonder Gerrit een stuk rustiger worden op de Orgelmakersgracht 34, maar we weten dat ook bij An de deur open zal staan.
Met dank voor alles wat Gerrit voor het dorp en de dorpelingen al die jaren heeft betekend, wens ik namens het bestuur en de redactie van Zaandijk Leeft! An en de kinderen en kleinkinderen sterkte in de komende tijd. En spreek de hoop uit dat we samen met jullie nog heel lang blijven genieten van herinneringen aan deze onvergetelijke mooie Zaandijker.
Ron Witbaard (Voorzitter Zaandijk Leeft!)
Ook in Oud Rooswijk nieuw appartementengebouw
Onlangs is in Rooswijk Noord de bouw gestart van 153 woningen en appartementen: De Bannehoven. Op de locatie van v/h Buitenschoolse opvang ‘De Tamboerijn’ aan het Tamboerijnhof in Oud Rooswijk gaat langs de Sluissloot ook een appartementengebouw verrijzen. Het bouwplan is tijdens bijeenkomsten met de buurtbewoners besproken en aangepast. Zo komen er geen 50 maar 44 appartementen.
In Oud Rooswijk, achter de begraafplaats, langs het spoor en omgeven door het water van de Gammersloot ligt het tuinencomplex van Tuinvereniging ‘Zaandijk’. De tuinvereniging is opgericht in 1938. Op 22 november om precies te zijn, zo staat op het bord boven de markante ingang aan de Oud Heinstraat. De aanstaande open dag met Herfstmarkt van de vereniging wekt mijn nieuwsgierigheid en is een mooie aanleiding om eens op het complex rond te kijken. Op tuinnummer 5 ontmoet ik aan het einde van de middag Co Friemann, die druk bezig is om zijn tuin onkruidvrij te schoffelen.
Zaandijk is wereldberoemd om zijn historische monumentale panden aan de Lagedijk en natuurlijk de Zaanse houtbouw met zijn traditionele Zaanse groene gevels in bijvoorbeeld de Domineestuin. Minder beroemd is Zaandijk om zijn hedendaagse architectuur in Rooswijk Noord (o/g de Componistenbuurt). “Niet terecht”, vindt onze redacteur Rob Witbaard. “In dit deel van Zaandijk staan tal van bouwkundige ‘pareltjes’.
Het is nog niet zo eenvoudig om een afspraak te maken. Mona Lichtenveldt (53), woonachtig op (of aan) de Beukenlaan, is deze zomer namelijk maar liefst vier keer op vakantie geweest: “Ter compensatie van 2020, denk ik”. Maar wanneer het er dan toch van komt, is er alle tijd voor een gesprek over wonen in Zaandijk en de Beukenlaan.
Als je vanaf de Parklaan de Berkenweg inslaat, langs het Berkenbosje, het bruggetje overgaat, de Berkenweg volgt met aan je rechterhand de Nieuwe Vaart, loop je door naar het Ezelspad met aan je rechterhand De Domineestuin. Bij de brug aangekomen ga je rechtsaf en dan ben je op het Hazepad, je loopt door, gaat over het bruggetje en je ziet aan je rechterhand een parkeerplaats. Op deze plek stonden in vroeger tijden woningen en in een van die huizen woonde ooit de hoofdpersoon van deze Zaandijk Woont!: Terry Hendriks.