Zaandijk Woont! Domineestuin 5
In de rubriek Zaandijk Woont! laten we bewoners van Zaandijk aan het woord. Kriskras door Zaandijk gaan we op zoek naar Zaandijkers ‘met een verhaal’, oud of jong, geboren of getogen en van Oud-Zaandijk tot Rooswijk. Hoe leven zij in hun straat, buurt of wijk. Kortom, hoe beleven bewoners het wonen in ons dorp Zaandijk?
De primeur is voor de bewoner van Domineestuin nr. 5.: Jan Duijvis, oud-voorzitter van Zaandijk Leeft! en de burgemeester van Zaandijk.
Domineestuin nr. 5
Door: Gerrit van den Nieuwendijk.
Ik ga op bezoek bij Jan Duijvis, bewoner van Domineestuin nr.5 in het pittoreske Domineestuinbuurtje in Oud-Zaandijk. Het buurtje ‘Achter de kerk’ bestaat uit circa 25 huizen in de bekende Zaanse houtbouwstijl uit het begin van de 19e eeuw. De woningen, in diverse teinten Zaans groen, zijn gelegen aan smalle paden met namen als: het Lange Pad, de Domineestuin, Orgelmakersgracht en de Nieuwe Vaartkade.
Ik wil vooral weten hoe je burgemeester van Zaandijk wordt, want dat is Jan.
Jan, allereerst: Hoe ben jij in Zaandijk verzeild geraakt?
“Ik ben geboren in de Kalverpolder en in 1975 ben ik hier aangespoeld op de Paukenhof in Rooswijk. Ik heb daar heerlijk gewoond, totdat er zeer luidruchtige buren naast mij kwamen wonen. Ik kon daar niet zo goed tegen, maar het geluk lachte me toe en door toevalligheden kreeg mijn leven een andere wending. In die tijd hoorde ik namelijk over plannen van de Domineestuin. Een groepje Zaandijkers wilde de Domineestuin in ere herstellen en op die plek weer Zaanse houtbouw realiseren. Om dat te bereiken en serieus genomen te worden door Zaanstad werd in 1979 de Stichting Domineestuin opgericht. De stichting ontfermde zich over de leegstaande woningen om deze bewoond te krijgen en te houden. Onbewoonde huisjes zou einde oefening betekenen, want de gemeente was al begonnen met slopen. Er stond een huisje leeg, zeg maar een krot. En dat krot, Domineestuin nr. 5, ‘kraakte’ ik in 1981. In 1982 werd ik voorzitter van de Stichting Domineestuin. Kort daarna waren nagenoeg alle geïnteresseerden, net al ik, bezig met het bouwen van hun eigen houten zelfbouw huis. Mijn bestaande huis was niet te herstellen, dus voor mij werd het slopen en opnieuw opbouwen. Een geweldige inspirerende tijd!”
Jan, hoe werd je tot burgemeester van Zaandijk benoemd?
“Nadat ik gesetteld was, rolde ik in allerlei organisaties en activiteiten die in Oud-Zaandijk werden ontwikkeld: de opening van de Zaandijkersluis, de renovatie van het Raadhuis, het Wijkoverleg Oud-Zaandijk, de realisatie van het Weefhuis tot een expositieruimte en de nacht van de poëzie in Terry’s café Van Ouds Oost-Indië.
Bijvoorbeeld het Wijkoverleg had één keer per drie maanden een openbare vergadering. Stampvolle zaal in De Boed, een volle agenda en iedereen trapte vol op het gas. Er was grote betrokkenheid, men wilde veel, maar het leek wel of elke bewoner net iets anders wilde. Dat weet jij ook Gerrit, want jij zat voor ‘het groen’ in het Wijkoverleg.
En hoe ik burgemeester van Zaandijk werd? Nou, dat is mij ongewild overkomen. In 1994 bestond Zaandijk 500 jaar. Ik schreef daarvoor een activiteitenplan gebaseerd op het feest in 1894. Daar kwam de Stichting ‘Zaandijk 500’ uit voort en prompt bombardeerde men mij tot voorzitter. En tot mijn niet geringe schrik noemde opeens iedereen mij vanaf dat moment de burgemeester van Zaandijk.”
Jan, je laatste klus was ‘Zaandijk 525’ in 2019. Een gebeurtenis dat gebeiteld zit in ons geheugen, feesten zonder weerga in heel Zaandijk en een legendarische afsluitende theatervoorstelling.
“Ja, dat was zeker een geslaagd feest. Ze zeggen wel eens dat bij het ouder worden ook de kwalen komen. Oude mannenpraat, totdat het jezelf overkomt. Ongemakken, zeg maar. Maar ik moet ook zeggen dat eens de tijd komt dat anderen de karren moeten trekken, het rood-geel-blauwe vaandel moeten overnemen. Na ‘Zaandijk 525’ vond ik dat die tijd gekomen was. Ik heb de voorzittershamer van de stichting ‘Zaandijk leeft’ overgedragen aan Ron Witbaard. En ik zie dat het team met enthousiaste Zaandijkers onze activiteiten voor het hele dorp met nieuw elan voortzetten.”
Jan, je leeft midden in het dorp. Wie kent je niet. Hoe karakteriseer jij de Zaandijker? Wat is dat voor volk?
“Wat is dat nu voor een vraag?”, reageert Jan ietwat verontwaardigd.
Nou Jan, dat willen we weten. Deze vraag zal in elk interview gesteld worden. Vroeger zei men dat hier de anarchisten en communisten de overhand hadden. Dat lijkt me verleden tijd.
“Oh zeker! Maar goed: Wie zijn de Zaandijkers? Ten eerste kun je geen pijl op ze trekken. Maar moet er iets georganiseerd worden, dan staan ze klaar. Luidruchtig maar vol daadkracht. Ook de bedrijven hier zijn gewoon onderdeel van het dorpsgebeuren.
En Zaandijkers zijn eigenwijs. Maar dat is een open deur, denk ik. Trouwens, ik ben dat ook. Maar vooral zijn we natuurlijk gewoon Nederlanders, of je nu hier geboren bent of elders. En met een prachtig dialect. Je hoort dat vooral bij de kreet ‘Zaandaik mot Zaandaik blaive’. En ik? Ik zal Zaandaik trouw blaive, want ik ga hier nooit meer weg!”
Ik bedankte Jan voor het gesprek en heb uit journalistieke nieuwsgierigheid daarna toch maar eens rondgevraagd of men Jan Duijvis kende. “Dat is de burgemeester!” was zonder uitzondering het antwoord.
En kende u burgemeester Jan Duijvis niet? Dan is dat vanaf nu vast en zeker wel het geval!