De oorsprong van de Yell

Brekebene, brekebene, nee.
De overwinning is ons.
Leve ons ZSVV.

Een, twee, hup, weg met de kruk.
Drie, vier, vijf,
onze overwinning staat
buiten kijf.

Sterk al staal en geblokt als een reus
gaan wij er tegenaan.
En zien daar onze tegenstanders
bleek van schrik staan.
Wij kennen geen gena, kom op
vooruit.
We meppen ze zonder pardon
de zaal uit.

Veel Yell-kreten gaan gepaard met symbolische handelingen. Een kneepje hier, een bemoedigend aaitje daar, een tikje op de wang. Gesterkt wordt de strijd aangegaan. De Yell, oorspronkelijk ‘de Jel’ geheten, moet dat extraatje geven. Met name bij teamsporters is de Yell te horen. De eenzame sporter ‘Yelt’ in stilte, alhoewel die zal blijven volhouden dat hij zich concentreert.

Waar komt de Yell of Jel vandaan?
Van de Germanen, zij zagen vechten als wedstrijdjes spelen. De tegenstander zochten ze zelf uit, dat wel. Soms was een drinkgelag de aanleiding. Een dronken Germaan riep iets onduidelijks, weliswaar op agressieve toon, en dat was voldoende voor de groep om de dronkaard in zijn geroep te ondersteunen.
Een religieuze koopman zag op een gegeven moment wel brood in een happening voor de wedstrijd. Zo’n religieuze handeling kon de strijd weleens gunstig beïnvloeden, en uiteraard zijn positie. Het begon met een magische dans en het brengen van een offer, veelal een schone maagd. Later werd de mens verruild voor een dierlijk offer en weer later kwamen de spreuken. De Jels waren toen lang van stof, ze konden uren tot soms wel dagen duren. Allengs werden ze korter en ze bestaan nu maximaal uit tien zinnen.

De christelijke kerk verbood de Jel. Overtredingen werden streng bestraft. Het gevolg was dat de Jel ‘ondergronds’ ging. En in die verdrukking ontstonden de mooiste Jels.

De paap, de protestant,
zij deden ons in de ban.
Maar de strijd is nog lang niet gestreden.
Wij gaan er tegenaan
en zullen ze voor eens en altijd
verslaan.

We roepen de geesten op,
snel toe, gord je aan.
Onze eer staat op het spel.
Begiftig ons met kracht en moed
en spoor ons van bovenaf aan.
De strijd begint, we zullen ze
met jullie kracht verslaan.

Aan het einde van de achttiende eeuw was het toch gedaan met de Jel. Het kapitalisme begon op te komen en dat betekende dat de mensen zich van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat moesten doodwerken. Alleen in Engeland bleef de Yell bestaan, Good Old England.
Het wekt dan ook geen verwondering dat daar op een gegeven moment de Yell aan sport werd gekoppeld. Het vechten mocht niet meer, dus was sport een goede vervanger. Maar als je nu op een Engels veld of in een zaal bent, vraag je je na vijf minuten wel af of de supporters en spelers het wel begrepen hebben. Het lijkt meer oorlog dan sport of spel.

Een wetenschappelijk onderzoek bewees dat Yells wel degelijk invloed hadden op de uiteindelijke afloop van een wedstrijd. Tevens verklaarde het onderzoek welke Yells werkten en welke niet. Yells waarin een beroep werd gedaan op kosmische krachten en verhaald werd van de nederlaag van de tegenstanders, die werkten. Al moet erbij vermeld worden dat de Yell gevolgd moest worden door symbolische handtastelijkheden. Door de invloed van de tv zijn die schitterende handtastelijkheden allengs vervangen door slap handjeklap. Yells die uit platte rijm bestaan en waarin tevens een beroep werd gedaan op een sportieve strijd, faalden hopeloos.
Het wetenschappelijk rapport werd als belangrijk trainingsonderdeel gebruikt in met name Amerika en in de vroegere Oostbloklanden. Velen zien in de successen van hen een bewijs dat Yells werken. Rapmuziek is populair geworden, omdat de rap ook wordt gezien als een soort Yell. En de geldigheidswaarde werd nog groter nadat het rapport in 1988 werd vertaald in het Chinees…

Nederland kent zijn eigen varianten, tot ontwikkeling gebracht door het vrouwenvolleybal, vrouwenhandbal en korfbal:

Hiep, hiep, hoeree
hiep, hiep, hoeree
we doen weer mee.
Laat de beste winnen.
Ongeacht de uitslag
blijven we
zingen:
Hiep. hiep, hoeree
hiep, hiep. hoeree
we doen weer mee.

Tja…

Gerrit van den Nieuwendijk

_{Noot Redactie: Gerrit schreef dit verhaal begin jaren’90.}