Zaandijk Woont! Bredenhofdwarsstraat 8
Door: onze verslaggeefster
Op een woensdagavond in april word ik hartelijk ontvangen in een net gerenoveerd huis(je) aan de Bredenhofdwarsstraat in Oud Zaandijk. Hier woont sinds kort Frans Hoving (64), een Amsterdammer die uit volle overtuiging Zaandijker geworden is.
Frans, hoe ben je als geboren en getogen Amsterdammer in de Bredenhofdwarsstraat terechtgekomen?
“Ik heb mijn hele leven, tot vorig jaar, in Amsterdam gewoond. Toen ik in 2017 gemeentearchivaris van Zaanstad werd en nader kennis maakte met de omgeving, raakte ik zo gecharmeerd van de Zaanstreek dat ik naar een woning ben gaan zoeken. Het was -helaas toen ook al- niet eenvoudig iets geschikts te vinden. Maar in 2019 was het zover, toen heb ik dit huis kunnen kopen. Toch woon ik hier pas een jaar, omdat er veel aan het pand verbouwd moest worden. Zo waren de vloerbalken rot en moest er een hele nieuwe vloer in. Het grote en technische werk heb ik laten doen, maar ik heb ook veel zelf gedaan. En het is nog niet helemaal klaar, er liggen nog wat kleine klusjes te wachten. Ik doe af en toe wat, heb geen haast.”
En hoe bevalt het, na een jaar in Zaandijk?
“Uitstekend! Ten eerste vind ik dat ik op een leuke plek woon. Daarnaast vind ik de afwisseling in het straatbeeld in de omgeving ook mooi, de combinatie van industrie en wonen is verrassend. En de mensen zijn heel toegankelijk. Men groet elkaar nog op straat, dat was ik niet gewend. De Zaandijkers zijn heel direct en recht toe-recht aan. Zo ben ik zelf ook, dus dat bevalt prima. Iedereen is hier heel benaderbaar, door alle lagen heen. Ik ben dus heel blij dat ik hier gekomen ben. Opvallend vind ik de luchtjes die her en der hangen: sommige lekker, andere wat minder….”
In je vrije tijd klus je dus aan je huis. Heb je nog andere interesses?
“Ik maak bijna ieder weekend een wandeling rond de Kalverpolder. Ik vind het mooi om daar de veranderingen in de seizoenen mee te maken. Daarnaast doe ik mijn best meer mensen te leren kennen. Zo heb ik me aangemeld als vrijwilliger van het Zaandijker Voetveer en zit ik in de jury van de BredeNHofprijs voor de Zaanse geschiedenis, een initiatief dat in 2020 is ontstaan. De prijs gaat iedere twee jaar toegekend worden aan iemand die de rijke Zaanse geschiedenis onderzoekt en beschrijft. Verder ben ik gek op zeilen. Vroeger heb ik veel lange afstanden gezeild, bijvoorbeeld naar Engeland en Noorwegen. Nu heb ik zelf helaas geen zeilboot meer, maar ik doe nog wel eens met vrienden aan een wedstrijd mee. En ik ga ieder jaar tijdens mijn vakantie een maand fietsen.”
Je treedt toe tot de redactie van Zaandijk Leeft! Waar ga je over schrijven?
“Dat komt er nu inderdaad ook bij. Toen ik daarvoor gevraagd werd heb ik wel getwijfeld, want ik wilde niet over geschiedenis schrijven. Dat was aanvankelijk namelijk de insteek, vanuit mijn werk als archivaris. Maar ik ben toch gezwicht, zij het dat ik een ander uitgangspunt heb genomen: ik ga schrijven over de connectie van de Zaandijker geschiedenis met het heden. Dat vind ik veel interessanter dan alleen te vertellen over hoe het vroeger was. En daar zit de link met mijn werk, daarin ben ik ook vanuit het verleden met het heden bezig.”
Frans is nu bezig met een eerste bijdrage voor Zaandijk Leeft! die gaat over een ‘veelbesproken plek in Rooswijk’. Het wordt een verhaal waarin filmbeelden en foto’s verwerkt zullen zijn om de lezer zo optimaal mogelijk mee te gaan nemen in zijn beschrijving van de gebeurtenissen.
Frans, hoe wordt een mens eigenlijk gemeentearchivaris bij de gemeente Zaanstad?
“Ik ben ooit begonnen met een studie geschiedenis aan de VU, in deeltijd. Daarnaast deed ik nog een eenjarige post-hbo-opleiding aan de Rijksarchiefschool: een dag per week naar school en een dag stage. Na dat jaar kreeg ik een baan bij het Nederlands Architecteninstituut. Later ging aan de slag bij de Koepelorganisatie voor Archieven. Toen ben ik met mijn geschiedenisstudie gestopt, omdat de noodzaak daarvoor verdwenen was. Ik had immers een leuke baan met een salaris, waarvan ik prima kon leven. Tussen 2000 en 2010 heb ik gewerkt voor Erfgoed Nederland. In die tijd kwam het internet op en was het voor veel archieven en musea de vraag hoe ze daarop moesten inspelen. Ik heb toen onder andere met trainingsinstituut De Baak cursussen voor beleidsmedewerkers ontwikkeld. Vanaf 2017 ben ik dus, voor het eerst in mijn loopbaan, werkzaam als gemeentearchivaris. Op het gemeentearchief houden we ons met 12 collega’s bezig met onder andere digitalisering van (oude) documenten. We hebben ook een studiezaal waar iedereen die geïnteresseerd is de archieven kan komen inzien. Maar het is ook mijn taak de verbinding van het verleden met het heden zichtbaar te maken voor de huidige bewoners van Zaanstad. Dat doen we door allerlei initiatieven te ondersteunen en te faciliteren. Exposities bijvoorbeeld, maar ook filmvoorstellingen die een link met het verleden hebben.”
Frans noemt in dit verband twee aansprekende projecten: een voorstelling in filmtheater De Fabriek over de Zaanse popgeschiedenis onder leiding van Rob Hendriks en elk jaar op Open Monumentendag de expositie van de Westzijderol* in de Vermaning in Zaandam. Ook wijst Frans me op de tentoonstellingen die het gemeentearchief maakt in het Stadskantoor van Zaanstad aan de Hermitage. Onlangs was daar een tentoonstelling te zien over de Zaanse vrouwenbeweging. Op dit moment is er een expositie over de Zaandammer zilversmedenfamilie Vet.
Het motto dat aan de Zaanstedelijke projecten ten grondslag ligt is wat Frans betreft: “Oude papieren, je moet er wat mee doén!” Daar gaat hij nu dus ook voor Zaandijk Leeft! mee aan de slag. Binnen afzienbare tijd vindt u zijn eerste bijdrage op onze website.
De Bredenhofstraat en Bredenhofdwarsstraat zijn genoemd naar de ‘Bredenhof’, dat in de 19e eeuw bekend stond als het ‘Bos van Breet’. Het 10.000 m2 grote lustoord was de overtuin van de vermogende en in het dorp geliefde Jan Breet Jacobsz (1815-1892), telg van het papierfabrikeursgeslacht Breet. Hij woonde met zijn gezin in een kapitaal woonhuis op Lagedijk 80; het huidige Honig Breethuis. De overtuin bevatte onder meer een tuinhuis, muziektent en een (openbare) kinderspeeltuin.
*) De Westzijderol, gemaakt door een onbekende kunstenaar rond 1760, is een acht meter lange en 12 cm brede tekening van de toenmalige Westzijde in Zaandam.